Problemy z oddychaniem

Problemy z oddychaniem

Dopadła cię grypa, zapalenie oskrzeli lub zapalenie zatok. Masz trudności z oddychaniem? Poniżej przedstawiamy kilka metod fizjoterapeutycznych, które pomogą Ci w walce z dusznością i w przypadku problemów z układem oddechowym. Do napisania tego artykułu zainspirowały mnie również ostatnie wydarzenia na świecie związane z pandemią wirusa SARS-CoV-2. Krajowa Izba Fizjoterapii przygotowała obszerną broszurę zawierającą wytyczne dotyczące fizjoterapii pacjentów z COVID-19. Rehabilitacja oddechowa odgrywa tam kluczową rolę w łagodzeniu duszności i problemów z oddychaniem.

Układ oddechowy

Układ oddechowy składa się z dróg oddechowych górnych i dolnych. Górny odcinek dróg oddechowych odpowiada za ogrzewanie powietrza wchodzącego do układu oddechowego oraz oczyszczanie z pyłów i różnego rodzaju cząstek. W skład odcinka górnego wchodzą:

  • jama nosowa
  • gardło
  • część krtani

Dolne drogi oddechowe tworzą: 

  • część krtani
  • tchawica
  • oskrzela, oskrzeliki i pęcherzyki płucne

W pęcherzykach płucnych dochodzi do wymiany gazowej między organizmem a otoczeniem. Nasze ciało pochłania tlen a wyrzuca dwutlenek węgla.

Problemy z oddychaniem

Do czego nam tlen?

Tlen jest niezbędny do wytworzenia przez nasz organizm energii. Procesy metaboliczne z udziałem tlenu, który dostaje się do wnętrza ciała przez płuca, pozwalają nam na codzienne funkcjonowanie. Upośledzenie wymiany gazowej, na przykład w wyniku zalegania wydzieliny w oskrzelach lub nieprawidłowego oddychania, skutkuje niedostatecznym poziomem utlenowania krwi. Odczuwamy wtedy duszność i nie możemy złapać tchu.

Przyczyny upośledzenia wymiany gazowej

Przyczyn duszności i problemów z oddychaniem może być wiele. Zaczynając od chorób genetycznych, wirusowych, zapalnych, kończąc na zaburzeniach funkcji mięśni oddechowych lub nawet nieprawidłowej technice oddychania. Do takich chorób należą m.in.:

  • zapalenie zatok
  • zapalenie oskrzeli
  • zapalenie płuc
  • nieżyt nosa
  • mukowiscydoza

Mając na uwadze ostatnie wydarzenia na świecie należy wspomnieć o jednostce chorobowej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 o nazwie COVID-19. W głównej mierze atakuje ona drogi oddechowe, prowadząc często do ostrej niewydolności oddechowej.

Niektóre z chorób, które powodują upośledzenie oddychania objawia się tak zwaną dusznością. Duszność może być nasilona w różnym stopniu i objawiać mniejszym lub większym uczuciem “braku tchu”. W cięższych przypadkach może dojść do ostrej niewydolności oddechowej, która może prowadzić nawet do śmierci.

Jaką rolę odgrywa fizjoterapia?

Jako, że cały mechanizm oddychania wiąże się również z ruchem to fizjoterapia może mieć duże znaczenie w zmniejszeniu pojawiającej się duszności i zaleganiach wydzieliny w oskrzelach, czy oskrzelikach. Istnieje kilka technik, które możecie wykorzystać, aby ułatwić wentylację płuc. Zacznijmy od najprostszych.

Problemy z oddychaniem

Technika oddychania torem brzusznym i dolnożebrowym.

Oddychanie torem brzusznym, czyli przeponą, jest o wiele bardziej efektywne niż walka o oddech z użyciem górnej części klatki piersiowej. Zwiększa ona ruchomość przepony, poprawia wentylację płuc przez uruchomienie zalegających rezerw powietrza w płucach i zmniejsza koszt energetyczny oddychania. Technika wygląda następująco.

Połóż się na plecach i ugnij nogi w kolanach. Aby uwidocznić ruch przepony połóż rękę dominującą na brzuchu, tuż poniżej linii żeber. Nabierz powietrza “do brzucha” przez nos. Ręka na brzuchu powinna znacząco unieść się do góry. Następnie wykonaj długi powolny wydech. Ręka powinna opaść razem z brzuchem. Wydech powinien trwać przynajmniej 3 razy dłużej niż wdech. Następnie unormuj oddech przez kilka sekund. Istotne jest rozluźnienie obręczy barkowej.

Oddech z dodatnim ciśnieniem wydechowym

Ćwiczenia oddechowe z dodatnim ciśnieniem wydechowym zapobiegają zapadaniu się oskrzelików i pęcherzyków płucnych przez ich rozprężanie. Dodatkowo zwiększają siłę mięśni oddechowych, które odpowiadają za aktywny wydech. Do tego typu ćwiczeń wykorzystuje się różnego rodzaju specjalistyczne narzędzia, ale my użyjemy najbardziej zaawansowanej technologii.

Aby przygotować trenażer weź półlitrową butelkę wody mineralnej. Odkręć i wylej połowę zawartości. Do środka włóż rurkę lub słomkę o średnicy ok 5mm i długości 20- 30cm. Wykonaj spokojny wdech przez nos. Zrób długi wydech przez słomkę do butelki z wodą. Pamiętaj o zasadzie wydech 3 razy dłuższy niż wdech. Wykonaj 10-15 powtórzeń. Odkrztuś wydzielinę.

Technika natężonego wydechu

Technika natężonego wydechu polega na wykonaniu szybkiego wydechu przy otwartej głośni. Ma to na celu przemieszczenie wydzieliny z oskrzelików do większych oskrzeli. Technika wygląda następująco.

  • Weź umiarkowany wdech. Następnie długi wydech przy otwartej głośni tzw. haff (usta ułożone jak do wypowiedzenia litery o).
  • Wykonaj 3 spokojne oddechy.
  • Weź umiarkowany wdech. Wykonaj długi haff.
  • Wykonaj 3 spokojne oddechy.
  • Weź głęboki wdech i wykonaj krótki gwałtowny haff.
  • Wykonaj 3 spokojne oddechy.
  • Weź głęboki oddech i wykonaj krótki gwałtowny haff.
  • W ostatnim kroku odkaszlnij wydzielinę.

Jeśli zajdzie taka potrzeba powtórz cykl.

Technika aktywnego cyklu oddechowego.

Składają się na nią powyższe techniki. W znaczny sposób zmniejsza duszność i ułatwia oddychanie. Przyjmij pozycję leżącą lub stojącą. Następnie wykonaj poniższe czynności.

Kontrola oddechu ( spokojny wdech i wydech torem przeponowym ok. 30 sek.)← ← ↑

3-4 głębokie oddechy (3 sek. zatrzymanie powietrza na szczycie wdechu) ↑

Kontrola oddechu (30 sek.) ↑

3-4 głębokie oddechy (3 sek. zatrzymanie powietrza na szczycie wdechu) ↑

Kontrola oddechu (30 sek.) ↑

2x Technika nasilonego wydechu (płytki wdech, długi huff) ↑

Kontrola oddechu (30 sek.) ↑

2x technika nasilonego wydechu (głęboki wdech, krótki huff) ↑

Próba odkaszlnięcia → → → → → → →↑

Proste ćwiczenia oddechowe zazwyczaj nie wymagają specjalistycznego sprzętu a ich efektywność może być zaskakująca. Przeznaczone są nie tylko dla osób z poważną niewydolnością oddechową, ale także dla sportowców i do codziennej praktyki “dobrego oddychania”. Jednak należy pamiętać, że tak jak z każdą formą ćwiczeń, i w tym przypadku nie należy przesadzać. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, gdy dojdzie do hiperwentylacji organizmu. Dlatego warto udać się na konsultacje do fizjoterapeuty, który dokładnie wyjaśni w jaki sposób i jak często wykonywać dane ćwiczenia, a przede wszystkim sprawdzi, czy możecie je bezpiecznie wykonywać.

Damian Kulig

mgr fizjoterapii
terapeuta manualny
igłoterapeuta

Fizjoterapia po endoprotezoplastyce kolana

Fizjoterapia po endoprotezoplastyce kolana

Przyczyny degeneracji chrząstki stawowej

Najczęstszą chorobą, która prowadzi do zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego jest choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych. Polega ona na rozmiękaniu, włóknieniu i tworzeniu się owrzodzeń i ubytków chrząstki stawowej, a także do stwardnienia i zagęszczenia podchrzęstnej tkanki kostnej z wykształcaniem osteofitów i torbielek. Należy podkreślić, że proces chorobowy dotyczy nie tylko chrząstki stawowej!!! Obejmuje także pozostałe elementy stawu, w tym podchrzęstną warstwę kości, więzadła, torebkę stawową, błonę maziową oraz mięśnie okołostawowe. Nieleczona choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych prowadzi do ograniczenia nawet najprostszych codziennych aktywności. Choroba zwyrodnieniowa jest jedną z 10 chorób na świecie prowadzących do trwałego kalectwa.

Zapadalność na chorobę oraz stopień zmian zwyrodnieniowych rośnie wraz z wiekiem. Istnieje wiele czynników, które mają wpływ na powstawanie choroby. Są to m. in.:

  • wiek- najbardziej znaczący dla rozwoju choroby,
  • płeć żeńska- znacznie częściej u kobiet,
  • zaburzenia hormonalne- okres pomenopauzalny,
  • otyłość,
  • czynniki genetyczne,
  • nieprawidłowości w budowie stawu,
  • złamania,
  • niewłaściwe odżywianie- dieta uboga w witaminy i mikroelementy.

Objawy

Najczęstszymi objawami choroby zwyrodnieniowej są:

  • przewlekły ból,
  • zmniejszenie ruchomości,
  • sztywność stawowa,
  • osłabienie siły i wytrzymałości mięśni,
  • bolesność palpacyjna,
  • zaburzone obrysy stawów

Endoprotezoplastyka

Zabieg endoprotezoplastyki traktuje się jako ostateczność w walce z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych. W pierwszym etapie należy zastanowić się nad wprowadzeniem fizjoterapii oraz artroskopii kolana w celu poprawy funkcjonowania stawu. Konieczność przeprowadzenia endoprotezoplastyki zachodzi, gdy zmiany zwyrodnieniowe i uszkodzenia oraz ból są na tyle duże, że nie pozwalają na funkcjonowanie pacjenta. Zabieg trwa około dwóch godzin i polega na wszczepieniu protezy stawu kolanowego składającej się z elementów: udowego, rzepkowego, piszczelowego oraz wkładek poliuretanowych imitujących chrząstkę. Podczas operacji najpierw wszczepiana jest proteza próbna, która po sprawdzeniu poprawności działania zastępowana jest protezą właściwą.

Fizjoterapia po endoprotezoplastyce kolana

Fizjoterapia po operacji

Dobrze przeprowadzona fizjoterapia powinna rozpoczynać się już przed operacją. Fizjoterapeuta przygotowując pacjenta do operacji powinien zadbać o wzmocnienie mięśni kończyn dolnych i tułowia, co przyspieszy powrót do sprawnego funkcjonowania po zabiegu. Pacjent uczony jest także chodzenia o kulach, co będzie potrzebne w dalszym etapie rehabilitacji.

Bezpośrednio po zabiegu w okresie rehabilitacji ambulatoryjnej wykonuje się ćwiczenia zwiększające zakres ruchomości kończyny dolnej, takie jak ćwiczenia na szynie CPM, ćwiczenia bierne i ROM. Zaleca się wczesną pionizację oraz ćwiczenia oddechowe zapobiegające powikłaniom pooperacyjnym. Istotnym elementem jest możliwość obciążania kończyny po zabiegu. Wpływ na to ma sposób mocowania protezy do kości. Najczęściej stosowana jest proteza mocowana cementem. Pozwala to na szybsze obciążenie kończyny. Połączenia bezcementowe to takie gdzie kość wrasta w endoprotezę. Proces przebiega w ciągu kilku miesięcy, co wydłuża okres odciążenia. W przypadku mocowań cementowych można obciążać kończynę do granicy bólu przy pomocy balkoniku lub kul łokciowych już w 1 dobie pooperacyjnej. Przy braku przeciwwskazań możliwość pełnego obciążenia (z pomocą kul łokciowych) ma miejsce po 2 tygodniu. Po 3 miesiącach pacjent chodzi zazwyczaj bez dodatkowej pomocy. 

W późnym okresie pooperacyjnym, czyli mniej więcej po 6 tygodniu rozpoczyna się rozpoczynamy ćwiczenia rozciągające, z naciskiem na mięśnie kulszowo-goleniowe. Wprowadza się trening siły mięśniowej. Głównie są to ćwiczenia mięśnia czworogłowego uda ze względu na szybki zanik masy tego mięśnia oraz rolę jaką odgrywa w stabilizacji dynamicznej kolana. Dodatkowo pacjent wykonuje ćwiczenia innych grup mięśniowych: głównie tylnej grupy uda, łydki oraz pośladków. Każdorazowy trening powinien przebiegać pod kontrolą fizjoterapeuty, ze względu na możliwość niekorzystnego ich oddziaływania na endoprotezę. Do 6-7 tygodnia po zabiegu należy unikać ćwiczeń z zewnętrznym oporem. Po tym okresie wprowadzamy ćwiczenia w zamkniętym łańcuchu kinematycznym z obciążeniem masą ciała oraz ćwiczenia koncentryczne z niewielkim oporem zewnętrznym.

Skuteczna fizjoterapia zawiera także elementy pracy na tkankach miękkich, kinesiotaping, igłoterapię i fizykoterapię.

Fizjoterapia po endoprotezoplastyce kolana

Co ze sportem i aktywnością?

Pacjenci po endoprotezoplastyce są wręcz namawiani do uprawiania aktywności fizycznej. Rzecz jasna pod nadzorem fizjoterapeuty i lekarza. Z polecanych aktywności korzystnie wpływających na rekonwalescencję i utrzymanie protezy w dobrym stanie należy wymienić:

  • pływanie
  • rower
  • golf
  • kręgle
  • jazda konna
  • aerobik
  • narciarstwo
  • tenis
  • jazda na łyżwach
  • trening siłowy i spacery.

Podsumowując, zabieg endoprotezoplastyki stawu kolanowego jest ostatecznością w walce ze zmianami zwyrodnieniowymi kolana. Jednak odpowiednio przeprowadzona operacja i wczesna rehabilitacja gwarantują powrót do pełnej sprawności po zabiegu.

Damian Kulig

mgr fizjoterapii
terapeuta manualny
igłoterapeuta

Fascial Distortion Model

Fascial Distortion Model

Dlaczego dawny uraz kostki boli do dzisiaj? Dlaczego doświadczamy bólu krzyża pomimo braku zwyrodnień i dyskopatii? Co mają wspólnego kości, mięśnie, więzadła, torebki stawowe i wiele innych struktur? Na te pytania odpowiedź znajdziemy w modelu anatomicznym terapii FDM (Fascial Distortion Model).

Jak powstał FDM?

Anatomiczny model leczenia metodą FDM powstawał przez wiele lat. Twórca metody Stephen Philip Typaldos był lekarzem i osteopatą pracującym na oddziale medycyny ratunkowej. Swoją metodę stworzył na początku lat 90- tych. Zauważył, że wiele spośród schorzeń z jakimi zgłaszali się pacjenci dotyczy struktur powięziowych, a nie pojedynczych jednostek mięśni, czy stawów. Ponadto zaczął słuchać i obserwować pacjentów, a w szczególności ich mowę ciała. Założył, że często sami chorzy pokazując bolesne miejsca nieświadomie podejmują próbę autoterapii przy ich wskazywaniu. Pacjent sam się diagnozuje, a terapeuta tylko odczytuje mowę ciała pacjenta. 

Na czym oparty jest model terapeutyczny?

Model FDM koncentruje się na leczeniu zaburzeń powięzi. Każdy narząd, staw, nerw, naczynie krwionośne, mięsień, a nawet jego pojedyncze włókna są zawieszone na szkielecie z tkanki łącznej. Umożliwia ona prawidłową fiksację i ruchomość tych struktur. W wyniku urazu bądź przeciążenia powięź ulega uszkodzeniu. Jej idealna struktura w postaci ułożonych odpowiednio włókien kolagenowych zostaje zaburzona. Może dochodzić do rozerwania, sklejenia, nieprawidłowego zabliźnienia lub twardnienia, czego konsekwencją jest zaburzenie pracy nie tylko dysfunkcyjnego obszaru, ale struktur położonych w odległych miejscach. Na przykład w wypadku wystąpienia dystorsji fałd. Dawne skręcenie kostki spowodowało rozciągnięcie torebki stawu skokowego, która nie może powrócić do swojego pierwotnego ułożenia, ponieważ uległa skręceniu. Należy więc zadziałać impulsem manipulacyjnym w celu ponownego odtworzenia mechanizmu skręcenia, aby włókna kolagenowe mogły na nowo ułożyć się w prawidłowy sposób w procesie regeneracji. Tak zmieniona torebka stawowa może pociągać za sobą łańcuch mięśniowo powięziowy i objawiać się bólem na przykład w biodrze.

Tendinopatia ścięgna achillesa

Rodzaje dystorsji

Typaldos wyróżnił sześć podstawowych zaburzeń powięziowych, które leczy się w odmienny sposób. Są to:

  • dystorsja kontinuum- zaburzenie strefy przejściowej
  • przepuklina punktu spustowego- przepuklina niżej położonych warstw powięziowych
  • dystorsja fałd- dysfunkcja torebki stawowej
  • dystorsja tektoniczna- unieruchomienie powięzi
  • dystorsja cylindryczna- skręcenie powięzi
  • taśma spustowa- skręcenie lub rozwarstwienie powięzi

Każda z tych dystorsji jest leczona w inny sposób. Dlatego niezbędna jest dokładna diagnostyka oparta na wywiadzie, obserwacji mowy ciała pacjenta i palpacji. Należy podkreślić, że pacjent przychodząc do terapeuty z danym problemem bólowym, czy ograniczeniem ruchomości może posiadać więcej niż kilka dystorsji różnego typu. Istnieją także dystorsje tak zwane ukryte, które nie dają żadnych objawów lecz mogą być przyczyną problemów w odległych rejonach ciała.

Leczenie

Terapia metodą FDM może być bolesna. Szczególnie jeśli mamy do czynienia z taśmą spustową, dystorsją kontinuum lub przepukliną punktu spustowego. Jednak koncepcja FDM podlega ciągłemu udoskonalaniu i obecnie stosuje się techniki mniej bolesne tak, aby terapia była jak najmniej obciążająca dla pacjenta. W leczeniu dystorsji stosuje się głębokie odkształcenie tkanki powięziowej, impulsy manipulacyjne, czy uciski. Podstawowym narzędziem terapeutycznym jest kciuk fizjoterapeuty. Do zabiegów nierzadko używa się narzędzi ze stali chirurgicznej, baniek chińskich, szczotek czy wałków z kolcami.

Fascial Distortion Model

Efekty

Fascial Distortion Model charakteryzuje niezwykła skuteczność. Doświadczony fizjoterapeuta pracujący tą metodą, może uzyskać trwałą poprawę już po jednej jednostce terapeutycznej. Zazwyczaj do uzyskania optymalnych efektów wystarczą 3-4 15 minutowe jednostki terapeutyczne. Po prawidłowej diagnostyce i odpowiednio przeprowadzonej terapii znacząca poprawa następuje natychmiast. Jeśli poprawa nie następuje należy zweryfikować diagnozę lub oznacza to, że problem nie dotyczy układu powięziowego.

Dlaczego warto poddać się terapii metodą FDM?

Powięź odgrywa znaczącą rolę w powstawaniu dysfunkcji i dolegliwości bólowych w naszym organizmie. Potwierdza to wzrastające zainteresowanie powięzią wśród fizjoterapeutów, lekarzy i naukowców, oraz prowadzone licznie badania naukowe, które sugerują, że zaburzenia powięzi stanowią główny powód powstawania bólu i ograniczeń ruchomości. Najnowsze doniesienia podają, że dysfunkcja powięzi piersiowo lędźwiowej jest główną przyczyną bólu w dolnym odcinku kręgosłupa, a nie jak do tej pory sądzono dysfunkcje krążka międzykręgowego i struktur stawowych. Terapia metodą FDM jest niezwykle skuteczna. Zazwyczaj terapeuta podczas 2-3 jednostek terapeutycznych jest w stanie uzyskać znaczną poprawę lub całkowicie pozbyć się problemu.

Damian Kulig

mgr fizjoterapii
terapeuta manualny
igłoterapeuta

Mięśnie dna miednicy

Mięśnie dna miednicy

Mięśnie dna miednicy pełnią w organizmie bardzo ważne funkcje pozwalające prawidłowo kontrolować potrzeby fizjologiczne człowieka. Skąd biorą się problemy i dysfunkcje tych mięśni i jak sobie z nimi radzić. O tym w poniższym artykule.

Gdzie leżą wspomniane mięśnie i jaka jest ich funkcja?

Mięśnie dna miednicy (zwane inaczej mięśniami kegla) to niewidoczne z zewnątrz mięśnie stanowiące przeponę moczowo płciową i przeponę miednicy. Tworzą swego rodzaju kopułę zamykającą od wewnątrz otwór miednicy. Do tych mięśni należą mi. mięsień dźwigacz odbytu, zwieracz cewki moczowej, guziczny. Pozwalają one na kontrolowaną mikcję, defekację, a także odpowiadają za funkcje seksualne. 

Objawy dysfunkcji

Dysfunkcje mięśni dna miednicy dotyczą głównie kobiet, szczególnie w starszym wieku i po porodzie. Pierwsze objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę na ewentualne problemy w tym obszarze ciała występują w trakcie wysiłku, kaszlu, kichnięcia lub napadu śmiechu. Dochodzi wówczas do zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej i wywierania nacisku na dno miednicy przez narządy w niej położone. Może występować wówczas uczucie niepokojącego parcia na pęcherz lub kropelkowe oddanie moczu.

Jeśli nie zareaguje się odpowiednio szybko i zbagatelizuje problem w dalszym etapie może dojść do takich problemów jak:

  • wysiłkowe nietrzymanie moczu,
  • spoczynkowe nietrzymanie moczu,
  • obniżenie narządów miednicy mniejszej,
  • problemy z defekacją i mikcją,
  • bolesne współżycie,
  • bolesna menstruacja, owulacja,
  • wypadanie narządów miednicy mniejszej.

Przy występowaniu bardzo nasilonych objawów niezbędny może się okazać zabieg operacyjny. Dlatego wczesna interwencja fizjoterapeuty lub lekarza będzie niezastąpiona. 

Przyczyny osłabienia mięśni

Przyczyn osłabienia lub nadmiernego napięcia dna miednicy może być wiele. W literaturze podkreśla się jednak istotny wpływ następujących czynników:

  • nieprawidłowa postawa ciała,
  • poród, ciąża,
  • długie stanie czy długie siedzenie,
  • nieodpowiednie podnoszenie przedmiotów,
  • nadwaga,
  • złe nawyki toaletowe, np. parcie lub zaciskanie zwieraczy, zatrzymywanie strumienia moczu, przewlekły kaszel czy kichanie,
  • płytki oddech i nie uruchamia przepony,
  • czynniki psychologiczne

Przebieg terapii

Terapię mięśni dna miednicy rozpoczyna się od dokładnego wywiadu i badania wydolności mięśni. W trakcie terapii pacjent uczy się prawidłowego aktywowania/ rozluźniania przepony miednicy, prawidłowej pozycji do mikcji i defekacji, ćwiczeń oddechowych. Przeprowadza się także ćwiczenia korygujące postawę ciała. Niekiedy wykorzystywana jest również elektroterapia. Pacjent dostaje również instrukcje odnośnie codziennej higieny mięśni dna miednicy.

Mięśnie dna miednicy

Kilka wskazówek

  • nie przetrzymuj moczu bez potrzeby,
  • nie oddawaj moczu na zapas przed wyjściem z domu, jeśli nie odczuwasz rzeczywistej potrzeby,
  • nie ograniczaj picia- min 2 L wody dziennie,
  • nie wypieraj moczu podczas jego wydalania. Pozwól by swobodnie wypłynął do końca,
  • jeśli ćwiczysz poproś trenera o dobór optymalnego zestawu ćwiczeń,
  • unikaj dźwigania, jeśli to tylko możliwe,
  • ćwicz mięśnie dna miednicy przynajmniej 1 raz dziennie.

Damian Kulig

mgr fizjoterapii
terapeuta manualny
igłoterapeuta

Terapia narzędziowa

Terapia narzędziowa

NÓŻ W PLECACH? DLACZEGO NIE?

Terapia narzędziowa tkanek miękkich, którą obecnie znamy pod nazwą IASTM ( Instrument Assisted Soft Tissue Mobilization) wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Gua Sha, taką nazwę nosi tradycyjny azjatycki sposób radzenia sobie z bólem i dysfunkcjami tkanek miękkich. Obecnie IASTM jest oparte na sposobach i technikach, których skuteczność jest poparta wieloletnimi badaniami w tym zakresie.

Początek

Pierwszy współczesny model leczenia z wykorzystaniem narzędzi został oparty na technikach Grastona i był wykorzystywany jako jedyny przez wiele lat. Następnie techniki były poddawane licznym modyfikacjom oraz były tworzone nowe koncepcje oparte na pracy z narzędziami. W toku wielu badań niektóre techniki i koncepcje pracy zyskiwały uznanie, a inne zostały odrzucone. Obecnie najnowocześniejszym modelem pracy jest IASTM.

Tendinopatia ścięgna achillesa

Gua Sha a Terapia Narzędziowa

Jak już wspomnieliśmy nowoczesny model terapii narzędziowej wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Celem Gua sha było wywołanie przez pocieranie narzędziem miejscowej wybroczyny, czyli krwiaka. Korzyści jakie przynosi taka metoda to:

  • miejscowe przekrwienie tkanek, które sięga nawet 400%
  • natychmiastowe zmniejszenie bólu
  • zwiększenie regulacji przeciwutleniaczy

W nowoczesnej terapii narzędziowej celem nie jest wywołanie krwiaka, choć może on wystąpić jako odczyn pozabiegowy. Praca z narzędziami opiera się na innych mechanizmach regulacyjnych i poziomach tkankowych. Terapeuta wykorzystując narzędzia wpływa na receptory wolno i szybko reagujące. Pozwala to na rozluźnienie tkanek miękkich na obszarze poddawanym terapii oraz:

  • stymuluje proliferację fibroblastów
  • mechanicznie wpływa na ekspresję genó
  • wzmacnia ścięgna
  • zmniejsza ból, sztywność
  • poprawia funkcję stawów

Cel terapii

Organizm człowieka jest w stanie naprawić pewne rodzaje mikrouszkodzeń. Jednak kiedy ich ilość przekracza zdolności naprawcze, w uszkodzonym obszarze tworzy się wewnątrztkankowa blizna, która skleja sąsiadujące tkanki. Skutkiem tego jest osłabienie mięśni i utrata ich elastyczności oraz wzrost napięcia w obrębie więzadeł. Nerwy mogą ulec uciskowi wskutek braku przestrzeni do swobodnego ruchu między warstwami. Powoduje to powstanie bólu i ograniczeń w funkcjonowaniu tkanki. Celem terapii jest przywrócenie prawidłowego ślizgu tkankowego i uwolnienie od bólu.

Tendinopatia ścięgna achillesa

Zastosowanie

Terapia narzędziami jest obecnie wykorzystywana przez wielu fizjoterapeutów na całym świecie. Okazuje się bardzo pomocna w leczeniu:

  • blizn
  • tendinopatii
  • bólu mięśniowo powięziowego
  • dysfunkcji powięzi
  • bólu mięśni
  • problemów stawowych
  • przeciążeń
  • zespołu gęsiej stopki
  • zespołu pasma biodrowo- piszczelowego
  • łokieć tenisisty, golfisty

Damian Kulig

mgr fizjoterapii
terapeuta manualny
igłoterapeuta